مفهوم فرزند خواندگی

هر زن و شوهر مقيم ايران در صورت توافق با يکديگر مي توانند سرپرستي طفل صغير را بعهده بگيرند مشروط بر آنکه منافع مادي و معنوي طفل را تامين کنند .
شرايط زوجين براي فرزند خواندگي
1 – پنج سال تمام از تاريخ ازدواج آنها گذشته و آنها در اين مدت صاحب فرزندي نشده باشد .
2 – سن يکي از آنها حداقل 30 سال تمام باشد .
3 – زوجين سابقه محکوميت کيفري موثر نداشته باشد .
4 – هيچ يک از زوجين محجور نباشند.
5 – زوجين صلاحيت اخلاقي داشته باشند .
6 – زوجين يا يکي از آنها امکان مالي براي نگهداري کودک بي سرپرست را داشته باشد .
7 – هيچيک از آنان مبتلا به بيماري واگير صعب العلاج نباشند .
8 – معتاد به الکل ، مواد مخدر و يا ساير اعتيادات مضر نباشد .

شرايط طفلي که به سرپرستي واگذار مي شود

1 – سن طفل کمتر از 12 سال باشد.
2 – هيچيک از والدين و يا جد پدري کودک شناخته نشده يا در قيد حيات نباشد و يا آنکه از کودکاني باشند که به موسسات خيريه سپرده شده و سه سال تمام پدر و مادر يا جد پدري او مراجعه نکرده باشند.

دادگاه صالح و نحوه اعطاي سرپرستي به زوجين متقاضي کودک

دادگاه صالح براي رسيدگي ، دادگاه خانواده محل اقامت متقاضي است و دادگاه در دو مرحله به تقاضاي فرزند خواندگي رسيدگي و مبادرت به صدور راي مي کند.

1 – صدور قرار براي دوره آزمايشي :

دادگاه پس از بررسي جهات اخلاقي و مادي زوجين چنانچه آنها را صالح تشخص دهد قراري تحت عنوان سرپرستي آزمايشي زوجين صادر و کودک را موقتا به آنان تحويل مي دهد و در مدت آزمايش چنانچه دادگاه در اثر تحقيقات زوجين را صالح براي سرپرستي کودک تشخيص ندهد مي تواند قرار صادره را فسخ نمايد و البته زوجين نيز در مدت آزمايشي مي توانند انصراف خود را از سرپرستي کودک اعلام کنند.

2 – صدور حکم سرپرستي دايم :

چنانچه دادگاه زوجين را از جهات اخلاقي و مادي واجد شرايط تشخيص دهد و زوجين نيز به ترتيب اطمينان بخشي هزينه تربيت و نگهداري و تحصيل طفل را تا سن بلوغ وي فراهم کنند دادگاه مبادرت به صدور حکم سرپرستي دايمي نموده و مراتب به اداره ثبت احوال ابلاغ تا شناسنامه اي با مشخصات زوجين و طفل تحت سرپرستي صادر و به آنان تحويل شود.
توضيح آنکه خروج از کشور طفلي که به سرپرستي آزمايشي واگذار شده منوط به موافقت دادستان محل خواهد بود.

موارد فسخ حکم سرپرستي

1 – تقاضاي دادستان از دادگاه در صورت سوء رفتار و عدم صلاحيت زوجين .
2 – تقاضاي سرپرست بعلت سوء رفتار کودک يا از دست دادن استطاعت مالي .
3 – توافق کودک با سرپرست پس از رسيدن به سن قانوني يا موافقت سرپرست با والدين واقعي کودک .

نکات ضروري از اين قانون

1 – باردار شدن زوجه يا تولد کودک در خانواده سرپرست موجب فسخ حکم سرپرستي نخواهد بود.
2 – چنانچه زوجين به دلايل پزشکي نتوانند صاحب فرزند شوند از بند 1 و 2 شرايط زوجين براي فرزند خواندگي معاف خواهند بود.
3 – وجوه و اموالي که زوجين به طفل تحت سرپرستي خود صلح نمودند در صورت فوت طفل به زوجين تمليک خواهد شد .
4 – متقاضيان فرزند خواندگي با رعايت اين قانون و در صورت واجد شرايط بودن مي توانند فرزندان متعددي را سرپرستي کنند .
5 – در فرزند خواندگي کودک از حيث احوال شخصيه وارث و وصيت تابع عادات و قواعد مذهبي پدر و مادر خواهد بود .
6 – دعوي مطروحه دعوي غيرمالي است .

در ذيل نمونه اي از دادخواست تکميل شده جهت اطلاع آورده مي شود :

مواد قانوني

1 – مواد 1 الي 17 از قانون حمايت از کودکان بدون سرپرست مصوب 1353.
2 – قانون اجازه رعايت احوال شخصيه ايرانيان غيرشيعه در محاکم مصوب 1312 .

برگ دادخواست به دادگاه عمومي

محل اقامت شهر – خيابان – کوچه – شماره – پلاک شغل نام پدر نام خواندگي نام مشخصات طرفين
مشخصات زوجين در اين قسمت نوشته مي شود.
خواهان
1 – دادستان دادسراي عمومي2 – موسسه خيريه اي که طفل بي سرپرست در آنجا نگهداري مي شود. خوانده
مشخصات وکيل زوجين در صورتي که وکيل داشته باشند. وکيل يا نماينده قانوني
تقاضاي صدور حکم فرزندخواندگي تعيين خواسته و بهاي آن

1 – فتوکپي عقدنامه 2 – مدارک پزشکي دائر بر نازائي 3 – مدارک مربوط به استطاعت مالي 4 – مدارک مربوط به صلاحيت اخلاقي (عدم سوء پيشينه – استشهاديه محلي) 5 – فتوکپي وکالتنامه در صورت داشتن وکيل) دلايل و منضمات دادخواست

رياست محترم دادگاه عمومياحتراما به استحضار مي رساند اينجانبان خواهانهاي فوق مدت …. سال است که ازدواج کرده‌ايم و با توجه به مدارک پزشکي که ضميمه است تاکنون صاحب فرزندي نشده ايم به موسسه کودکان بي سرپرست مراجعه و کودک دختر / پسر ….ماهه اي را با نام انتخاب و علاقمند به نگهداري و حضانت وي هستيم ، نظر به اينکه از صلاحيت اخلاقي و مالي طبق مدارک پيوست برخوردار مي باشيم تقاضاي صدور حکم بر فرزندخواندگي مورد تقاضا است.
محل امضا – مهر – انگشت

شعبه دادگاه عمومي رسيدگي فرماييد . نام و نام خانوادگي مقام ارجاع کننده تاريخ / / امضا شماره و تاريخ ثبت دادخواست شماره