متفاوت بودن خریدار و واریز کننده وجه و اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از مشکلات قضایی متفاوت بودن خریدار و واریز کننده وجه
به نام خدا و باسلام
سید رضا پورطراح هستم وکیل پایه یک دادگستری و مدیر گروه حقوقی طرح نو و خوشحال هستم که در گروه تلگرامی گروه حقوقی طرح نو پاسخگویی سوالات شما عزیزان را به صورت ویدئویی درخدمتتان هستیم.
سوالی مطرح شده از طرف یکی از دوستان که سوال بسیار خوبی هست در رابطه با بحث مسئولیت احراز هویت واریز کننده و همچنین ارتباط بین کسی که پول از حسابش واریز می شود و کسی که خریدار خدمات و یا کالای ما است .
من اول سوال را خدمتتان مطرح می کنم سوالی که مطرح شده به این صورت هست :
سلام ، آیا صاحب حساب در قبال پولی که به حسابش می آید تکلیف دارد بررسی بکند که این پول از کجا آمده و صاحب حساب واریز کننده چه کسی هست و جنس و خدمات را به چه کسی ارائه می دهد و صرف واریز پول برای فیش یا در خدمات آنلاین سایت مثل درگاه پرداخت تأیید پرداخت کافی هست تا خدمات یا جنس ارائه شود چون دزدی اینترنتی پول زیاد شده و خیلی وقت ها بعد از ارائه جنس یا خدمت متوجه می شویم فردی که پول به حسابش اومده مشکل داشته و پلیس فتی هم صاحب حساب را مسئول می داند درصورتی که کلاهبردار فرد دیگر هست و کسی که از حسابش دزدی شده کم کاری کرده در حفظ امنیت حساب و چه بسا در مواردی این دو نفر همکار هم باشند و نقشه بکشند که یکی جنس یا خدمت بگیرد و بعد آن شخص صاحب حساب برود شکایت بکند که شخصی که از حسابم پول بدون رضایت برداشت کرده در واقع من از آن اطلاع نداشتم چون پلیس فتی کاملا کسی که پول به حسابش اومده را در نقش دزد می بیند و حساب را مسدود می کند در صورتی که هیچ وقت دزد به حساب خودش پول نمی زند.
خوب لازم است که سوال را طور دیگری مطرح بکنیم ، من سوالی دارم از محضرتون که آیا اگرکسی بدون اطلاع شما حالا یا این که حساب شما را هک کرده باشد و یا از کارت شما سوء استفاده کرده باشد و یا این که به نحوی اطلاعات کارت شما را به دست آورده باشد آیا اگر خرید بکند و پولی از آن کارت برداشت بشود بایستی شما بتوانید مراجعه داشته باشید به آن فرد یا نه؟
ببینید من یک مطلبی را خدمتتان عرض بکنم که مشکلی که وجود دارد این هست که معمولا در این موارد زمانی که شما می آیید و در واقع از کارت شما سوءاستفاده می شود و یا از حساب شما سوءاستفاده ای می شود معمولا شما فرد سوءاستفاده کننده را نمی شناسید ، معمولا آن فرد هویت مجهولی دارد . این نیست که به اسم خودش خرید بکند یعنی اگر می آید از سایتی خرید بکند معمولا هویت واقعی خودش را ارائه نمی کند . اگر که از مغازه ای خرید بکند معمولا کارت ملی خودش را ارائه نمی کند و می گوید من کارت شناسایی همراهم نیست . معمولا به این صورت هست کمتر پیش می آید که شما بتوانید محصولی را به همچین فردی بفروشید در حالی که کارت ملی خودش را ارائه کرده باشد. یا این که هویت واقعی خود را ارائه کرده باشد. بنابراین در این شرایط پلیس فتی و دادسرا و مراجع قضایی و انتظامی چاره ای ندارند غیر از این که کسی که پول به حسابش واریز می شود تأکید بکنند که دریافت کننده وجه ملزم هست که بحث احراز هویت را به درستی انجام دهد و موارد امنیتی را رعایت بکند.
شما در این موارد چه کاری باید انجام دهید ؟
بله طبیعتا خیلی وقت ها پیش می آید که کسی می آید از شما خریدی می کند چه به صورت حضوری و چه به صورت اینترنتی و زمانی که کسی به مغازه ای مراجعه می کند و به فرض می خواهد یک چیز ساده مثل جاسوئیچی یا کتاب بخرد و شما هیچ موقع کارت ملی را نمی گیرید و احراز هویت انجام دهید . ولیکن موضوعی که وجود دارد این مشکلات در بحث رقم های کوچک به وجود نمی آید یعنی این نیست که ما بگوییم فردی آمده سیصد هزار تومان یا پانصد هزار تومان یک کتاب خریده یا این که یک قطعه زینتی خریده یا فرض مثال وسایل آشپزخانه و وسایلی که کلا قیمت بالایی ندارند خریده و بعدا به مشکل خورده . معمولا مورد زمانی پیش می آید که طرف خرید بزرگی انجام می دهد . یعنی این نیست که کسی بیاید بر فرض مثال به اصطلاح فیشینگ انجام بدهد و یا کلاهبرداری اینترنتی انجام دهد به خاطر دویست هزار تومان یا پانصد هزار تومان یا یک میلیون تومان معمولا اینها در رقم های بزرگ اتفاق می افتد.
اما راهکار این موضوع چیست ؟
اولین راهکار این موضوع این هست که زمانی که شما معامله ای می کنید در رقم های کلان حتما احراز هویت را انجام دهید . یعنی اگر کسی می آید به عنوان مثال شما فروشنده یخچال هستید و قیمت آن یخچال امروز یکصد و پنجاه میلیون تومان می باشد زمانی که خریدی از شما انجام بدهد حتما مدارک هویتی از آن فرد بگیرید کارت ملی را بگیرید چک بکنید و حتما تطبیق دهید .
حوزه بعدی این هست که تأکید بکنید که پرداخت باید از کارت خودش انجام بشود و زمانی که می خواهد برای شما کارت بکشد حتما چک بکنید این پرداخت از حساب خودش کسر می شود.
من این موضوع را خارج از بحث کیفری مطرح بکنم اگر کسی طبق قانون مدنی به شما پولی پرداخت بکند بدون این که به شما دینی داشته باشد می تواند آن وجه را از شما استرداد بکند. یعنی در واقع اگر که امروز شما کالایی را به فردی می فروشید در حالی که پول از حساب یکی دیگر برداشت شده در آن صورت آن پرداخت کننده می تواند بعدا مدعی شود که من به ایشان قرضی نداشتم و این پولی که به حساب ایشان واریز شده یک اشتباه بوده و یا عذرهای دیگری را مطرح کند . به خاطر همین لازم هست که در رقم های بالا حتما احراز هویت را انجام دهید. به خاطر این که جلوی این مشکلات را بگیرید . به خاطر این بحث ادعاهای دیگر را جلوی آن را بگیرید . ولی اگر زمانی کسی به شما مراجعه کرده و شما نمی خواهید آن مشتری را از دست بدهید از طرف دیگر هم در واقع عنوان می کند که پول در حساب فرد دیگر هست و مجبور هست که از کارت دیگری پرداخت بکند.
در آن صورت کاری که شما می توانید انجام دهید این هست که از ایشان مدرکی بگیرید و نوشته ای بگیرید مبنی بر این که حسب درخواست ایشان و این که ایشان عنوان می کند که در واقع با صاحب کارت و صاحب حساب هماهنگ هستند و مسئولیت این پرداخت به عهده خود ایشان می باشد. در آن صورت امضاء می کنند و به شما اجازه می دهند که این پول را دریافت بکنید. ولیکن حتما باید در آن مدرک نوشته باشید که در صورتی که اتفاقی بیافتد در آن صورت اگر که ادعایی از طرف دارنده کارت یا دارنده حساب مطرح بشود در آن صورت فردی که شما از حساب او برداشت کردید زمانی که مدعی هست در آن صورت خریدار کالا یا خدمات شما پاسخگو خواهد بود.
بر فرض مثال امروز می آید یکی از شما یخچالی می خرد و پول از حساب فرد دیگری برداشت می شود شما از خریدار یخچال امضاء می گیرید که پولی که از حساب آقای فلانی برداشت شده حسب درخواست خریدار بابت خرید یخچال بابت فاکتور شماره فلان و در صورتی که هرگونه ادعایی از طرف دارنده کارت یا حساب مطرح بشود در آن صورت کسی که خریدار بوده بایستی پاسخگو باشد. و اگر فرد ثالث صاحب یا صاحب کارت به شما مراجعه کرد و آن پول را مسترد کرد به هر دلیلی از طریق قانونی در آن صورت فردی که خریدار هست بدهکار این فاکتور خواهد بود و این فاکتور تسویه نشده است . شما از طریق گرفتن رسید و مدارک می توانید خیلی از مشکلاتتان را حل بکنید. علاوه بر این که زمانی که شما چنین مدرکی را می گیرید بحث سوء نیت هم برطرف می شود یعنی اگر که شکایتی فردا مطرح بشود در واقع تحت عنوان جرایم مالی، کلاهبرداری یا برداشت بدون هماهنگی یا هر عنوان دیگری توسط صاحب کارت یا صاحب حساب با آن رسیدی که شما گرفتید و با آن فاکتوری که دارید و به امضاء خریدار رساندید و مسئولیت آن برداشت را خریدار به عهده گرفته حوزه سوء نیت از عهده شما برداشته می شود اگر هم به نحو حقوقی محکوم بشوید به استرداد آن مبلغ هرچند که با گرفتن آن نوشته می توانید به خریدار مراجعه کنید و بگویید که خریدار گفته که برداشت حسب درخواستش انجام شده و مسئولیت آن به عهده خودشان هست علاوه بر آن شما در واقع مسئولیت کیفری نخواهید داشت و کسی نمی تواند شما را متهم به عناوین مجرمانه بنماید.
در رابطه با خریدهای اینترنتی که معمولا شما شناخت خیلی کمتری از مشتری دارید حالا امکاناتی برای احراز هویت وجود دارد . از جمله احراز هویت پیامکی و ثبت نام موبایلی و ارسال پیامک برای صاحب موبایل و احراز هویت دو هویتی برای خریدار سایتتان مشخص بکنید که چه شماره موبایلی دارد این خرید را انجام می دهد . و می توانید در سایتتان بحث توابع کد ملی و موارد دیگر و یا این که اخذ کد ملی را اگر که خریدهای رقم بالایی هست انجام دهید . علاوه بر این که سیستم های احراز هویت دیگری نیز وجود دارد به صورت کمکی به سایتتان و یا سامانه فروش مجازی اضافه نمایید. علاوه بر این که توصیه ای دیگری که برای شما دارم این هست که اگر خرید مشتری شما به صورت کارت به کارت هست در آن صورت شما می توانید از مشتری بخواهید که شماره کارت را بدهد و توسط برنامه آپ و یا برنامه های مشابه آن بدون آن که وجهی واریز بکنید می توانید احراز هویت بکنید و ببینید که آیا مشخصات خریدار با مشخصات صاحب کارت یکسان هست یا نه .
لکن چیزی که من می توانم بگویم این هست که ما هیچ وقت نمی توانیم ریسک ها را صفر برسانیم . چون زمانی ریسک در یک معامله به صفر می رسد که اصلا معامله ای انجام نشود. لکن کاری که می توانیم بکنیم این هست که تا حد امکان این ریسک را کمتر بکنیم مثل بحث احراز هویت ، مثل بحث تطبیق کارت ملی با صاحب کارت ، مثل بحث بررسی ریز گردش حسابمان زمانی که پولی به حسابمان واریز می شود ببینیم که آیا با مشخصات خریدار یکی هست یا نه.
این هم بگویم خدمتتان معمولا خریدهای کلان با رقم های بالا کمتر به صورت غیر حضوری انجام می شود. یعنی این نیست که کسی بدون این که شما را بشناسد، بدون این که با هویت شما آشنا باشد ، بدون این که از مکان و محل شما آشنا باشد و با مدارک شغلی شما آشنا باشد و بیاید یک دفعه یک میلیارد تومان همین طوری پول واریز کند هرچند که متأسفانه هرچند که در سطح شهر این اتفاق کمتر پیش می آید ولیکن در واقع این موضوع بسیار بسیار رواج دارد . ولیکن همین طور که عرض کردم بعضی موارد را ما نمی توانیم خیلی سخت بگیریم یعنی که اگر که امروز بر فرض مثال کسی که دارد میلگرد خرید و فروش می کند ، کسی که آهن خرید و فروش می کند این آدم ممکن است که طی یک خرید پنج میلیارد تومان جابجا کند و متأسفانه به خاطر سختگیری های مالیاتی اتفاقا معمولا افراد این را از حساب خودشان نمی زنند یعنی بر فرض مثال فرد آمده از فرد دیگری طلب دارد و از فرد دیگری جنس خریده و برای این که این پول به حسابش نیاید و مالیات به آن تعلق نگیرد به آن که کسی که به او بدهکار هست می گوید که این پول را بزن به حساب فلانی .
در این گونه زمان ها بهترین کاری که شما می توانید انجام بدهید همان بحث گرفتن رسید از کسی هست که از شما دارد خرید می کند . شاید یک مقدار کار شما را سخت تر بکند . شاید قسمتی از معاملات شما را حذف بکند ولی این خیلی بهتر از این هست که بر فرض مثال شما اگر امروز در بازار آهن هستید و معاملات بزرگی را دارید انجام می دهید یک دفعه مجبور بشوید و بیاید بابت ادعایی که از طرف صاحب حساب مطرح می شود و کسی که پول از حساب او به حساب شما وارد شده بخواهید پنج یا ده میلیارد تومان خسارت بدهید . یعنی در واقع هم بخواهید کالا را بدهید هم این که بایستی پول را برگردانید . و این ها برای شما مشکل ایجاد می کند. در این موارد بهترین راه این است که ما نمی توانیم فروشنده ها را ملزم بکنیم که حتما بگویند که حتما از حساب شخص خریدار به حسابشان واریز شود به خاطر این که اگر بخواهیم همچین کاری بکنیم شاید میزان معاملاتی که الان هم در بحث کسادی بازار خیلی کم شده به خیلی خیلی کمتر از این مقدار برسد.
ولیکن کاری که شما می توانید بکنید این است که از خریدار خودتان تقاضا بکنید که مسئولیت وجهی که به حساب شما واریز می شود را به عهده بگیرد . حالا یا از طریق حواله هست یا این که دارد کارت می کشد یا به هر نحو دیگری . اگر هم که این موضوع از طریق اینترنتی اتفاق می افتد شما می توانید توی سایتتان این را پیش بینی بکنید یعنی در واقع می توانید فرمی پیش بینی بکنید که آن فردی که می خواهد این خرید را انجام بدهد تیک آن فرم را زده باشد یا این که بر فرض مثال اگر معامله شما از طریق سایت دیوار یا اپلیکیشن دیوار هست و طرف مقابل را نمی شناسید سعی بکنید طرف مقابل را از طریق پیامک رد گذاری بکنید. این را من خدمتتان اکیدا توصیه می کنم به اپلیکیشن هایی مثل واتساپ و تلگرام در این موارد اعتماد نکنید به خاطر این که اینها توسط سیستم قضایی ما قابل رد گیری نیستند به خاطر این که سامانه این ها در خارج کشور هست و هیچ همکاری با سیستم قضایی ایران ندارند مخصوصا در این موارد هم که بحث های مالی هست. شاید در موارد جنایی یا موارد دیگر که جنبه سیاسی داشته باشد همکاری هایی بین کشورها انجام شود یا این که بین مدیران آن سامانه ها با کشور متقاضی انجام بشود و با سیستم قضایی آن کشور متقاضی ولیکن قطعا در رابطه با بحث های مالی همچین پشتیبانی هایی اتفاق نمی افتد بنابراین سعی بکنید اگر که امکان گرفتن نوشته ندارید اگر که امکانش را ندارید که امضا و اثر انگشت بگیرید احراز هویت انجام بدهید از طریق موبایل های اعتباری سعی بکنید معاملات بزرگ را انجام ندهید کسی که با موبایل اعتباری به شما تماس می گیرد و مدعی هست که اعتبار زیادی دارد این احتمال این که با کارت خودش اقدام نمی کند با حساب خودش اقدام نمی کند احتمال این که خطایی باشد و ریسک بیشتری باشد خیلی بیشتر هست . سعی بکنید در این موارد از طرف بخواهید با خط اصلی اش با شما تماس بگیرد یعنی در واقع با خطهای ثابت نه خطهای اعتباری به خاطر این متأسفانه قسمت عمده تخلفات با همین خطهای اعتباری اتفاق می افتد از طرف دیگر سعی بکنید از طریق پیامک این رأس ها را مشخص بکنید اگر رقم بالا هست و دسترسی به آن طرف ندارید به هیچ عنوان نپذیرید که بر فرض مثال بدون شناخت خریدارتان بدون شناخت کسی که از حسابش به حساب شما پول واریز می شود جنسی را به آن خریدار ارسال بکنید به خاطر این که احتمال این که به مشکل بخورید خیلی زیاد هست در اینجا اتفاقی که می افتد این است که شما کالا یا خدمات را از دست می دهید و از طرف دیگر کسی که فردا از حساب او به حساب شما پول واریز شده می تواند مدعی باشد.
بنابراین ما باید در نظر بگیریم که سیستم قضایی ما و پلیس فتی و سیستم های پیشگیری از جرم هم چاره ای ندارند به جز این که شمای فروشنده را ملزم بکنند که احتیاط هایی را انجام بدهید که جلوی جرایم گرفته شود . به خاطر این که اگر انتظار داشته باشید که مجرم وجود نداشته باشد چنین چیزی امکان پذیر نیست و اگر انتظار داشته باشید که همه مجرم ها دستگیر بشوند باز هم این موضوع امکان پذیر نیست بنابراین شمایی که دارید کالا می فروشید برای این که بعدا مجبور نشوید هم پاسخگوی پرداخت کننده وجه باشید و هم کالا یا خدمات خود را از دست داده باشید بهتر این است که در حد امکان با کسی معامله داشته باشید که او را می شناسید و ضمنا اگر که از حساب خودش پول را پرداخت نمی کند که عرض کردم متأسفانه به دلیل سخت گیری های مالیاتی موضوع بسیار رایج شده در آن صورت از او بخواهید نوشته ای به شما بدهد که مسئولیت پرداخت را به عهده بگیرد و از او بخواهید در نوشته اش عنوان بکند که اگر ادعایی مطرح بشود در آن صورت پاسخگوی آن فرد ثالث خواهد بود و علاوه بر این که اگر فرد پولش را مسترد بکند آن خریدار باید به نرخ روز بایستی که جنس کالا را پرداخت نماید. امیدوارم که این توضیحات مفید بوده باشد.
شما میتوانید فیلم این مقاله را از لینک زیر مشاهده نمایید :
قبل از مشاهده فیلم ،یوتیوب را نصب و فیلتر شکن را روشن نمایید .
مشاهده فیلم کامل مقاله
